«Դպրոցի կյանքը ներսից․ պատմություններ աշխատակիցներից» նախագծի քսանչորսերորդ հարցազրույցը Գորիսի Յուրի Բախշյանի անվան թիվ 3 հիմնական դպրոցի «Ֆրանսերեն» առարկայի ուսուցչուհի Գայանե Գրիգորյանի հետ է։

- Նկարագրեք Ձեր օրը։ 

- Աշխատանքային օրս ոչ միայն ստեղծագործական է, այլև ներշնչված անսպառ գաղափարներով, որոնք ծնվում են ամենատարբեր հանդիպումներից, զրույցներից ու վերլուծություններից։ Բարի աչուկներն ու ժպիտները, որոնք ինձ շրջապատում են, կարծես լուռ հուշում են, որ ամեն ինչ հնարավոր է, եթե անկեղծ ես քո գործի մեջ և հավատում ես իրագործվող հրաշքներին։

Ոչ աշխատանքային օրերս նվիրում եմ ընտանիքիս՝ վայելելով նրանց ներկայությունը, լսելով նրանց պատմությունները և կիսվելով իմ տպավորություններով։ Բնության գրկում անցկացրած ժամանակը ոչ միայն հոգևոր հանգստություն է պարգևում, այլև վերականգնում է իմ ներքին ներդաշնակությունը, ոգեշնչելով նոր գաղափարների ու նախագծերի համար։ Տեղափոխվելով բնության աշխարհ, ես զարմանում եմ նրա կատարելության վրա, իսկ դա սովորեցնում է ինձ ավելի խորն ընկալել կյանքը, արվեստը և մարդկանց։

- Ի՞նչ հուշեր ու հիշողություններ ունեք մանկությունից, երիտասարդությունից։

- Ամեն անգամ, երբ արևի ճառագայթները մայրամուտին երկինքը պատում են գազարագույն երանգներով, ես մի պահ վերադառնում եմ մանկություն՝ այն գյուղական օրերը, որտեղ երեկոները հատուկ մոգականությամբ էին լցված։ Այդ ժամին օդը լցվում էր տաք հողի բույրով, տատի թխած հացի անուշաբույրով, իսկ կենդանիների ձայները խառնվում էին բնության լռության հետ՝ ստեղծելով մի մեղեդի, որն ապրում է հիշողություններումս։

Երիտասարդությունս՝ խենթությունների և արկածների շղթա է, որոնք միահյուսվել են լավ ընկերների հետ անցկացրած օրերին։ Այդ օրերը լի էին անվերջանալի զրույցներով, հանկարծակի արկածներով ու համարձակ երազանքներով, որոնք թվում էր՝ աշխարհը կարող էին փոխել։ Ժամեր շարունակ ծիծաղելն առանց պատճառի, գիշերները աստղերի տակ զրուցելը, անսպասելի ճանապարհորդությունների գնալը՝ այս ամենը ոչ միայն հիշողություններ են, այլև զգացողություններ, որոնք դեռ ապրում են իմ մեջ՝ տաքացնելով հոգիս կյանքի ամենատարբեր փուլերում։

- Սիրո՞ւմ եք խոհանոցում պատրաստել։ Ո՞րն է Ձեր սիրելի ուտեստը:

- Չեմ կարող ասել, որ խոհանոցն իմ տարերքն է, բայց երբ հայտնվում եմ գազօջախի առջև, միշտ փորձում եմ ստեղծել մի բան, որը ոչ միայն համեղ կլինի, այլև մի փոքր պատմություն կունենա։ Ինձ համար ուտեստ պատրաստելն ավելի շատ տրամադրության, հիշողությունների ու տրամադրության խաղ է․ դա կարող է լինել փորձարկում, որը կապում է անցյալն ու ներկան, կամ պարզապես մի պահ, երբ խոհանոցը դառնում է ստեղծագործական լաբորատորիա։

Իմ ամենասիրելի ուտեստներն ավանդական, հին հայկական ճաշատեսակներն են, որոնք ոչ միայն սնունդ են, այլև մշակույթի մի մաս։ Խաշիլը՝ իր տաքությամբ ու սննդարարությամբ, ինձ միշտ հիշեցնում է ձմեռային առավոտները, երբ ամբողջ ընտանիքով հավաքվում էինք սեղանի շուրջ։ Թանը՝ իր թեթևությամբ ու զովացնող հատկությամբ, ինձ ուղարկում է տաք ամառային օրեր, երբ այն լավագույն ընկերն էր արևի տակ։ Ածիկն իր խոր արմատներով պատմում է իմ նախնիների ժառանգության մասին, իսկ բանջարեղենային ուտեստները՝ իրենց պարզությամբ ու բազմազանությամբ, ինձ միշտ հիշեցնում են հայկական հողի պարգևների արժեքը։

Չեմ փորձում լինել պրոֆեսիոնալ խոհարար, բայց գիտեմ, որ սերն ու հոգատարությունը լավագույն բաղադրիչներն են ցանկացած ուտեստի համար։ Եվ հենց դա է այն, ինչ ինձ համար ամենակարևորն է խոհանոցում։

- Ո՞րն է երջանկության Ձեր ընկալումը։ 

- Երջանկությունը ներդաշնակությունն է ինքս ինձ հետ, այն պահերը, երբ իմ մտքերն ու զգացմունքները համահունչ են, երբ ներսումս խաղաղություն է, իսկ սրտիս բաբախյունը՝ մեղեդային։ Դա այն անկեղծ ժպիտներն են, որոնք ծնվում են առանց պատճառի, երբ զգում եմ, որ ապրում եմ իմ ճիշտ ռիթմով, առանց շտապելու կամ ինքնախաբեության։

Երջանկությունը նաև մտերիմներիս ներկայությունն է՝ նրանց ձայները, հայացքները, հոգատար ձեռքերի ջերմությունը։ Դա այն անկեղծ զրույցներն են, որոնք տևում են մինչև գիշերվա ուշ ժամերը, այն լռությունները, որոնք խոսում են ավելին, քան հազարավոր բառերը, այն սրտանց ծիծաղները, որոնք կարող են օրը վերածել տոնի։

Եվ վերջապես, երջանկությունը ժպիտներն են․ իմը, իմ հարազատներինը, նույնիսկ անծանոթ մարդկանցը։ Երբ տեսնում եմ ժպիտներ՝ անկեղծ, լուսավոր, վարակիչ, հասկանում եմ, որ երջանկությունն իրականում մանրուքներում է՝ մի բաժակ սուրճի բույրում, մանկական ծիծաղի մեջ, պատուհանից երևացող առաջին գարնանային ծաղիկների պատկերում։ Երջանկությունը ոչ թե փնտրելու, այլ զգալու բան է, այն ապրում է ամենօրյա պարզության մեջ, և միայն պետք է սովորենք տեսնել այն։

- Ի՞նչ նախասիրություններ ունեք:

- Շատ եմ սիրում ճամփորդել, որովհետև դա ինձ համար ոչ միայն նոր վայրեր բացահայտելու, այլև նոր պատմություններ լսելու և նոր զգացողություններ ապրելու հնարավորություն է։ Ճամփորդությունն ինձ ազատության զգացում է տալիս՝ կոտրելով առօրյայի սահմանները, սովորական դարձած պատկերները փոխարինելով անծանոթ տեսարաններով, որոնք լի են անակնկալներով։

Յուրաքանչյուր քաղաք, գյուղ կամ նույնիսկ փոքրիկ փողոց իր մթնոլորտն ունի, իր պատմությունը, որին ես դառնում եմ ականատես։ Երբ քայլում եմ նոր վայրերում, ինձ թվում է, թե մի քանի ժամով ապրում եմ այլ իրականության մեջ՝ զգալով տեղի մշակույթի շունչը, հասկանալով մարդկանց բնավորությունն ու ապրելակերպը։

Բայց ճամփորդության ամենակարևոր մասը մարդիկ են։ Նոր ծանոթությունները միշտ ավելացնում են իմ աշխարհայացքին, սովորեցնում են այլ կերպ մտածել, նոր հմտություններ ձեռք բերել և երբեմն էլ՝ կյանքին ավելի պարզ ու թեթև նայել։ Ամեն հանդիպում ինձ հիշեցնում է, որ աշխարհն ավելի մեծ է, քան մենք պատկերացնում ենք, և յուրաքանչյուր մարդ իր մեջ մի ամբողջ տիեզերք ունի՝ բացահայտելու և սովորելու արժանի։

Ճամփորդությունը ինձ համար երբեք պարզապես տեղից տեղ գնալը չէ։ Դա ինքնաբացահայտման, փոփոխության ու հարստացման գործընթաց է, որից հետո տուն եմ վերադառնում նոր մտքերով, նոր զգացողություններով ու նոր երազանքներով։

- Ի՞նչն եք առանձնացնում մանկավարժի առաքելության մեջ: 

- Մանկավարժի առաքելությունն ինձ համար շատ ավելի լայն է, քան պարզապես գիտելիք փոխանցելը․ այն ներառում է սովորողների մոտ հետաքրքրություն արթնացնելը, մտածելու և զարգանալու մղումը։ Յուրաքանչյուր դասաժամ պետք է լինի ոչ միայն տեղեկատվության աղբյուր, այլև ոգեշնչման հարթակ, որտեղ սովորողները սովորում են ոչ թե պարտադրված, այլ հաճույքով։ Հենց դրական մտածելակերպն է, որ օգնում է նրանց հավատալ իրենց ուժերին, տեսնել հնարավորությունները և չվախենալ դժվարություններից։ Մանկավարժը պետք է լինի առաջնորդ, որը ոչ միայն ուղղություն է ցույց տալիս, այլև ոգևորում է, ներշնչում և տալիս կյանքի նկատմամբ գիտակցված ու լուսավոր մոտեցում։ Երբ ուսուցումը համադրվում է հոգատարության ու վստահության հետ, այն վերածվում է փոխակերպող ուժի, որն աշակերտներին ոչ միայն կրթում, այլև օգնում է դառնալ լավագույն տարբերակը իրենցից։

- Որո՞նք են Ձեր սիրելի ֆիլմերն ու գրքերը։

- Գրքեր շատ եմ կարդացել ու կարդում, բայց ինձ համար ամենահարազատ գիրքը՝ «Քաոս»-ն է և «Գևորգ Մարզպետունին»:

Ֆիլմերից հիմնականում սիրում եմ պատմական և մոտիվացնող ֆիլմեր:

- Ձեր գործընկերների հետ ի՞նչ հարաբերություններ ունեք։ 

- Բարեբախտաբար, գործընկերներս ոչ միայն հմուտ մասնագետներ են, այլև մարդիկ, որոնց հետ հաճելի է աշխատել ու փոխգործակցել։ Մեր հարաբերություններն անկեղծ ու ջերմ են, և դա օգնում է ստեղծել վստահության ու համագործակցության մթնոլորտ, որտեղ յուրաքանչյուրի կարծիքը գնահատվում է։ Աշխատանքային առօրյան ավելի հաճելի ու արդյունավետ է դառնում, երբ շրջապատված ես մարդկանցով, ովքեր ոչ միայն աջակցում են մասնագիտական առումով, այլև պատրաստ են կիսվել ջերմ խոսքով կամ բարեկամական ժպիտով։ Հենց այդպիսի միջավայրն է, որ ոգեշնչում է, զարգացնում և ստիպում սիրել աշխատանքդ։

- Կփոխեի՞ք որևէ բան Ձեր կյանքում։ 

- Կյանքը հենց այնպիսին է, ինչպիսին պետք է լինի, բայց երբեմն մտածում եմ, որ որոշ բաներ ավելի շուտ անելը ինձ ավելի շատ փորձառություն ու վայելելու հնարավորություն կտար։ Երազանքներն իրականացնելը երբեք ուշ չէ, բայց եթե ժամանակը հետ տալու հնարավորություն լիներ, կօգտագործեի այն ավելի համարձակ քայլերի ու սիրելի մարդկանց հետ անգնահատելի պահեր ստեղծելու համար։ Ամեն դեպքում, կարևորն այն է, որ հիմա գիտակցում եմ ժամանակի արժեքն ու փորձում եմ ապրել այնպես, որ ոչինչ չփշրվի ափսոսանքի մեջ։

- Ո՞վ է Ձեզ համար այսօրվա ուսուցիչը։

- Իսկական ուսուցիչը նա է, ով ոչ միայն գիտելիք է փոխանցում, այլև բացում է նոր հորիզոններ, օգնում մարդկանց մտածել, բացահայտել և ինքնազարգանալ։ Ժամանակակից աշխարհում սովորելը ու սովորեցնելը սահմաններ չունեն, և ամեն ոք, ով կիսվում է իր փորձով ու ոգեշնչում ուրիշներին, արդեն կատարում է մանկավարժի առաքելությունը։